Gramatika - Portugalsko-srpski rečnik

Gramatika

Portugalski alfabetImenicePrideviČlanOdređeni članNeodređeni članZameniceLične zamenicePovratne zamenicePrisvojne zameniceUpitne zameniceOdnosne zameniceOdrične zamenicePokazne zameniceNeodređene zameniceBrojeviOsnovni brojeviRedni brojeviRazlomciIzražavanje višestrukostiMatematičke operacijeVremeGlagoliIndikativSadašnje vremeProšlo vremeBuduće vremeKonjunktivKondicionalImperativParticip prošliGerundijumPriloziPregled nepravilnih glagola

1 Portugalski alfabet

Izgovor portugalskog alfabeta

a	[a]	h	[aga]	o	[o]	v	[ve]
b	[be]	i	[i]	p	[pe]	w	[dablju]
c	[se]	j	[ʒota]	q	[ke]	x	[ʃiʃ]
d	[de]	k	[kapa]	r	[erre]	y	[ipsilon]
e	[e]	l	[ele]	s	[esse]	z	[ze]
f	[efe]	m	[eme]	t	[te]
g	[ge]	n	[ene]	u	[u]

Slova K, W i Y su nedavno dodata u portugalski alfabet, ali se uopšte ne koriste (s izuzetkom imena i reči stranog porekla). U portugalskom jeziku postoje i sledeća slova s dijakritičkim znacima: á, â, ã, à, ç, í, é, ê, ó, ô, õ, ú.

Izgovor samoglasnika

Portugalski samoglasnici mogu biti usni (a, e, i, o, u) ili nosni (ã, am, an, em, en, im, in, om, on, um, un).Usni mogu biti otvoreni, zatvoreni ili redukovani.Nosni samoglasnici su najčešće zatvoreni. Njihov izgovor zavisi od njihovog položaja u odnosu na naglasak. Samoglasnici se u nenaglašenim slogovima redukuju (npr. o prelazi u u i skoro se potpuno gubi). Zbog toga portugalski jezik ostavlja utisak da u njemu preovlađuju suglasnici.U transkripciji znak ~ iznad samoglasnika označava nazalni izgovor, znak : produžava prethodni nazalni samoglasnik.

Izgovor suglasnika i glasovnih skupova

Suglasnici b, d, f, m, n, p, r, t se izgovaraju slično kao u srpskom jeziku. U posebnu kategoriju spadaju digrafi: ch [ʃ], lh [ʎ] i nh [ɲ].

c [k], ispred e, i [s], ch [ʃ]	q [k], u grupi que [ke], qui [ki]
ç [s]	s [ʃ], na poč. reči [s], u grupi ss [s]
g [g], ispred e, i [ʒ]	s [z] između samoglasnika
gu+e [ge], gu+i [gi]	x [ʃ], [ks], [s], [ʒ]
h [-] ne izgovara se	z [z], na kraju reči [ʃ]
j [ʒ]	r [r], na poč. reči i iza l, n, s [rr]

Kod diftonga i triftonga izgovor glasa i se približava glasu [j] a u izgovaramo kao polusuglasnik [w], sličan glasu [v].

gua [gwa]	que [ke]	qui [ki]
gue [ge]	gui [gi]	ão [au]
iai [jaj]	eõe [oj]	ãe [aj]

Izgovor u brazilskom portugalskom

Brazilski izgovor se značajno razlikuje od evropskog, mekši je. U brazilskom portugalskom se npr. sc čita kao [s], a e u nenaglašenoj poziciji kao [i], r (na početku reči) a grupa rr se izgovara kao [h].U većini područja se t, d u grupama te, de i ti, di izgovaraju kao [tʃ], [dʒ] (gente [ʒeːntʃi], sociedade [sosiedaːdʒi]). U južnom Brazilu (u državama Santa Katarina i Parana) te, de, ti i di se izgovaraju znatno redukovano [tə], [də], [ti] i [di] - gente [ʒentə].U neke suglasničke grupe se pri omekšavanju d umeće i radi lakšeg izgovora (advogado - [adʒivogaːdu]). Susrećemo se i s različitim izgovorom krajnjeg s, koje se većinom izgovara kao [s], ali se npr. u Riu čita kao [ʃ].